July 21, 2013

សុភាសិត​ខ្មែរ (ប-អ)


   សុភាសិត​ខ្មែរ [គុណនាម] [បាលី] ,[សំស្ក្រឹត] [សុភាឞិត ] ជា​ឃ្លា​​​ខ្លី​ៗ តែ​មាន​អត្ថន័យ​​ជ្រៅ​ជ្រះ​ ​​ជា​​ឱវាទ​ល្អៗ​​ដែល​មាន​ប្រយោជន៍​គួរ​រៀន​គួរ​ស្ដាប់។​ ទំព័រ​នេះ​គឺ​ជា​កម្រង​ប្រមូល​ផ្ដុំ​សុភាសិត​ខ្មែរ ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀ​ភៅ ប្រមូល​ភាសិត​ខ្មែរ​ ផ្សាយ​ចេញ​ពី​សមាគម​សម្ដេច​ ជួន ណាត​។​
  • បង់​ព្រះ​ទៅ​សំពះ​ឯ​បាយាប។
  • បង់បោយ​មិន​មើល​ប្រាណ ដាំ​ជើងក្រាន​មិន​ប្រមាណ​ឆ្នាំង។
  • បន់​ព្រះ សំពះ​ទេព្ដា។
  • បណ្ឌិត​មាន​ការ​មិន​រក​រឿង​ជា​កម្លាំង។
  • បណ្ឌិត​ស្ងៀមស្ងាត់ ចាំ​ស្ដាប់​គ្រប់មាត់ អ្នក​ពោល​ប្រាស្រ័យ ប្រើ​ស្មារតី​គិត​គំនិត​កែខៃ ឲ្យ​បាន​ជោគជ័យ ជាង​ពោល​ប៉ប៉ាច់ ។
  • បញ្ញើ​ទុក ស្មើ​បំណុល។
  • ប្រពន្ធ​ពីរ គោ​បី ដំរី​មួយ នាំ​ឲ្យ​ព្រួយចិត្ត។
  • ប្រហែស​បាត់ ប្រយ័ត្ន​គង់។
  • ប្រមាថ​ម្ដាយ រំលាយ​ព្រះ។
  • ប្រមាថ​ព្រៀងលាន តែង​មាន​ក្តី​ទុក្ខ។
  • ប្រមាថ​ចាស់ អាយុ​ខ្លី។
  • ប្រមាត់ដី អួត​ចង់​ឡើង​ទ្រើង។
  • ប្រញាប់​ពេក​ដេក​ផ្លូវ។
  • ប្រើ​ខ្ញុំ​មើល​មុខ​វា ទោះ​កាច​ជា​មើល​ឲ្យ​ស្ដែង។
  • បាត​ដៃ​ជា​ខ្នង​ដៃ។
  • បាន​តែ​បាប មិន​ឆ្អាប​មាត់។
  • បាន​ពី​ក្អែក ចែក​ទៅ​តាវៅ។
  • បាន​មាស ក្រ​អី​នឹង​ក្រដាស​ខ្ចប់។
  • បាបកម្ម​កុំបី​មាន សីល​និង​ទាន​ឲ្យ​រិះគិត។
  • ប្រាក់​ក៏​បង់​ ថង់​ក៏​ដាច់។
  • ប្រាជ្ញា​បុណ្យ​ផង​កើត​ដោយ​ប្រតិបត្តិ។
  • ប្រះ​ដេក​ឆាប់​លក់ ត្បិត​ឥត​បើ​គិត។
  • បុណ្យ​បាត់​ដ្បិត​បាប លាប​បាត់​ដ្បិត​ឃោរ។
  • បុណ្យ​ក៏​ធ្វើ ​ឈើ​ក៏​កាប់។
  • បុរស​ទុក​ដូច​មាស ស្រី​ទុក​ដូច​ទង់​ដែង។
  • បួស​ដោយ​វត្ត ចិត្ត​ដោយ​ខ្លួន។
  • បំណាច់​នឹង​បាប ឲ្យ​ឆ្អាប​មាត់។
  • បើ​ត្រាប់​ឯ​តាំង​យូ ក្រ​ឯ​គ្រូ​ពុំគួរ​ត្រាប់។
  • បើ​នឹង​រស់​ឲ្យ​គាប់ បើ​នឹង​ងាប់​ឲ្យ​គួរ។
  • បើ​មិន​ជួយ​ចូក​ជួយ​ចែវ កុំ​យក​ជើង​រាទឹក។
  • បើ​ប្រឹង​នឹង​ស្រួច បាច់​អី​សម្រួច​ដូច​បន្លា។
  • បើ​ឆី​កុំ​តាម​ឃ្លាន មើល​ប្រមាណ​គ្រប់​គ្នីគ្នា។
  • បើ​កាច​ឲ្យ​គេ​កោត បើ​ឆោត​ឲ្យ​គេ​អាណិត។
  • បើ​ក្រ​ទ្រព្យ​ក៏​ក្រ​ចុះ កុំ​ឲ្យ​តែ​ទាល់​គំនិត។
  • បើ​ខឹង​ឲ្យ​ខំ​អត់ បើ​ខ្សត់​ឲ្យ​ខំ​រក។
  • បើ​ត្រាប់​សត្វ​ក្ងោក កុំ​បី​ត្រាប់​ពុត​ទន្សាយ។
  • បើ​មិត្ត​មិន​ល្អ កុំ​យក​ជា​មិត្ត។
  • បើ​ឮសូរ​ផ្គរ កុំ​អាល​ចាក់​ទឹក​ចោល។
  • បើ​ស្ដី​ឲ្យ​ពិនិត្យ ពាក្យ​ណា​ពិត​សឹង​ចរចា។
  • បើក​ក្ដោង​ទាន់​ត្រូវ​ខ្យល់។ 

  • ផឹក​ស្រា​ក្លា​សំដី។
  • ផ្ទុក​រទេះ​តាម​ចំណុះ។
  • ផ្លែឈើ​មិន​ដែល​ជ្រុះ​ឆ្ងាយ​ពី​គល់។
  • ថ្លោះ​យស ព្រោះ​ប្រមាថ។
  • ផ្ទះ​ធំ​ស្រណុក ដ្បិត​ភរិយា​ជា។
  • ផ្ទះ​បាក់​បែក ឆាប់​ទល់​ទ្រ។
  • ផោម​ក្នុង​ទឹក​ម្ដេច​គង់​ស្អុយ។ 

  • ពងមាន់​កុំ​ផ្ញើ​នឹង​ក្អែក។
  • ពាក្យ​គ្រូ​រែង​រឹង ស្រា​រែង​ស្រវឹង ពុំ​ដែល​ពិសា។
  • ពាក្យ​អប្រិយ​ចាញ់​អាត្មា។
  • ពាក្យ​ច្រើន​ភូត ចាញ់​អាត្មា។
  • ពាក្យ​ស្លែង​កុំ​ស្អប់ ពាក្យ​គាប់​ឲ្យ​យក។
  • ពាក្យ​ម្ដាយ ទំនាយ​គ្រូ។
  • ពុត​គ្រូ​កុំ​ត្រាប់ ច្បាប់​គ្រូ​ឲ្យ​យក។
  • ពូជ​ទា​នៅ​តែ​ទា ពូជ​មាន់​នៅ​តែ​មាន់។
  • ពូកែ​ឯង ឲ្យ​ក្រែង​ពូកែ​គេ។
  • ពួន​តែ​មុខ គូថ​នៅ​កណ្ដាល​វាល។
  • ពេល​វេលា​ជា​វត្ថុ​មាន​តម្លៃ​បំផុត​សម្រាប់​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ។
  • ពេជ្រ​កើត​ពី​ថ្ម តែង​ទំពា​ស៊ី​ថ្ម​វិញ។
  • ព្នៅ​នៅ​ថ្នក់ ទំពក់​នៅ​ដៃ។
  • ព្រះ​មិន​សម ព្រហ្ម​មិន​ជួយ។
  • ព្រះរាជា​មាន ឥស្សរិយ​ជា​កម្លាំង។ 

  • ភ័ព្វសំណាង​ផ្ដល់​ឲ្យតែ​មនុស្ស​ណា ដែល​ចេះ​លួងលោម​វា​ប៉ុណ្ណោះ។
  • ភរិយា​ល្អ​ក្រ​រក​បាន បើ​ជា​មាន​ទុក​ធ្វើ​គំរូ។
  • ភាព​ក្រីក្រ​និង​ការ​មាន​ទ្រព្យសម្បត្តិ​គឺ​ជា​ពន្លក​នៃ​គំនិត។
  • ភូត​នៅ​ហោរ ចោរ​នៅ​ជាង។
  • ភ្លើង​ឆេះ​មក​ពី​សំរាម។ 

  • មនុស្ស​ពាល​មាន​ការ​រក​រឿង​ជា​កម្លាំង។
  • មនុស្ស​ចេះ​គេ​ថា​កាច មនុស្ស​ប្រាជ្ញ​គេ​ថា​ព្រើល។
  • មនុស្ស​កុំ​មើលងាយ​មនុស្ស។
  • មនុស្ស​ឆ្លាត​គេ​ថា​ឆោត មនុស្ស​ប្រាជ្ញ​គេ​ថា​ល្ងង់។
  • មនុស្ស​កាច​កុំ​ប្រសព្វ កុំ​ទៅ​គប់​នឹង​ចោរខ្មួយ។
  • មនុស្ស​បាក់​ត្រង់ណា ល្អិត​ស្មៅ​ត្រង់​ណោះ។
  • មនុស្ស​ស្លាប់ ព្រោះ​វាចា។
  • មនុស្ស​ជា​គេ​ថា​ឆោត មនុស្ស​ស្លូត​គេ​ថា​ល្ងង់។
  • មនុស្ស​នឹង​ប្រាក់​ យក្ស​នឹង​សាច់។
  • មនុស្ស​ជាតិ​ទាំងអស់​ដែល​កើត​ឡើង​តាម​ធម្មជាតិ​តែងតែ​ប្រាថ្នា​ចង់​ដឹង។
  • មាន​ល្អ​ព្រោះ​រោម រូប​ឆោម​ល្អ​ព្រោះ​តែង។
  • មាន​ផ្ទះ​ឥត​មនុស្ស​នៅ មាន​ផ្លូវ​ឥត​មនុស្ស​ដើរ។
  • មានគំនិត ឥតកំណើត។
  • មាន​ដំបៅ​ទើប​រុយ​វា​រោម។
  • មាត់​តែ​ប្រកែក អម្រែក​តែ​ទទួល។
  • មនុស្ស​ចាប់ផ្ដើម​រស់​ពិតប្រាកដ នៅ​ពេល​គេ​អាច​រស់នៅ​ក្រៅ​ខ្លួនឯង។ 

  • យក​ពងមាន់​ទៅ​ផ្ញើ​នឹង​ក្អែក។
  • យក​សំផឹង​ធ្វើ​ប្រពន្ធ យក​ប្រពន្ធ​ធ្វើ​សំផឹង។
  • យប់​មើល​នឹង​ដៃ ​ថ្ងៃ​មើល​នឹង​ភ្នែក។
  • យល់​ទោស​ថា​ជា​គុណ យល់​ឯ​បុណ្យ​ថា​ជា​បាប។
  • យើង​ធ្វើ​គេ គេ​ធ្វើ​យើង​វិញ​ដូចគ្នា។ 

  • រក​ព្រឹក​ខ្វះ​ល្ងាច រក​ល្ងាច​ខ្វះ​ព្រឹក។
  • រក​ស៊ី​និង​ក្ដិត ដូច​ពីងពាង។
  • រក​អុស​ប្រទះ​ឈើ​ងាប់។
  • រស់​ក៏​គាប់ ងាប់​ក៏​គួរ។
  • រស់​នៅ​ថា​អាក្រក់ ស្លាប់​បាត់​មុខ​ថា​ល្អ។
  • រត់​ឥត​អំពើ ដើរ​អំណត់​ចម្រើន​ជាង។
  • រទេះ​បាក់​មិន​គិត ទៅ​គិត​ឯ​គោ​លួច​ដាំង។
  • រទីសរទាស ដូច​រាស្ត្រ​ឥត​ស្ដេច។
  • រលំ​មិន​បាច់​ច្រាន បាន​មិន​បាច់​ខំ។
  • រហ័ស​តែ​ពាក្យ ត្រគាក​ស្លាប់​ស្ដូក។
  • រឿង​ដ៏​កម្រ​បំផុត​ដែល​មនុស្ស​មិន​ដែល​ធ្វើ គឺ​ត្រូវ​ខំ​ធ្វើ​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន។
  • រៀន​រិះ​រក្សា​គ្រង យក​ចេញ​ចាយ​ដោយ​រដូវ។
  • រោគ​រោម​កាយា ថ្កើង​ឯ​គ្រូពេទ្យ។ 

  • លាក់​តែ​មុខ គូទ​នៅ​កណ្ដាល​វាល។
  • លិច​សឹម​លោត ដល់​កំប៉ូត​សឹម​តោង។
  • លិច​កញ្ជង់ លង់​កញ្ជើ។
  • លូក​ប្រហុក លូក​ឲ្យ​កប់​ក្លៀក។
  • លួច​គេ​វា​គ្រាន់ ដល់​ពេល​គេ​ទាន់​វា​ក្រែល។
  • លួច​គេ​វា​ធ្លាប់​ដៃ ដេក​ថ្ងៃ​វា​ធ្លាប់​ភ្នែក។
  • លឺ​ផ្គរ​ឲ្យ​មើល​ខ្យល់ ក្ដី​ពុំ​យល់​កុំអាល​ក្រោធ។
  • លឿន​លៃ​មិនទាន់។
  • លេង​ក្មេង​អាប់​យស ​លេង​ពស់ៗ​ខាំ។
  • លេប​ទៅ​វា​ស្លាក់ ខ្ជាក់​ទៅ​វា​ស្លែង។
  • លោភ​ពេក វា​បែក​ពោះ។ 

  • វក់​នឹង​អាភៀន តែង​ញៀន​ជាប់។
  • វេច​សំពាយ​ចាំ​ព្រេងសំណាង អាង​តែ​ដុត​ធូប។

  • ស្រលាញ់​កុំ​ទៅ​ញឹក បើ​រលឹក​សឹម​ទៅ​ម្ដងៗ។
  • សង្ឃ​ផ្គង់​វិន័យ ស្រី​ផ្គង់​មារយាទ។
  • សត្វ​តុកកែ​ស្លាប់ ដោយ​សារ​ប្រើស។
  • សង់​ផ្ទះ​តាម​ចិត្ត​អ្នក​នៅ។
  • សប្បាយ​មាន​ទុក្ខ ស្រណុក​មាន​ភ័យ។
  • សប្បុរសជន​ចង់​ដឹង​ពី​សេចក្ដី​ត្រូវ​ការ​មិនមែន​ចង់​ដឹង​ពី​មូលហេតុ​ទេ។
  • សព្វថ្ងៃ​នេះ​ប្រភព​ធនធាន​ធំ​បំផុត​តែ​មួយ​គត់​គឺ​នៅ​ចន្លោះ​ត្រចៀក​អ្នក។
  • សរសើរ​តែ​មាត់ ចិត្ត​ផ្ដន្ទា។
  • សាង​ល្អ​បាន​ល្អ។
  • សាង​បាប​បាន​បាប ​សាង​បុណ្យ​បាន​បុណ្យ។
  • សាប​មួយ​ដៃ ប្រៃ​មួយ​ចឹប។
  • ស្លាប់​ដូច​ពស់ រស់​ដូច​កង្កែប។
  • ស្ថិតស្ថេរ​ឥត​អំពើ បើ​មិន​ធ្វើ​អំពើ​ល្អ។
  • សីល​ជា​ស្ពាន ទាន​ជា​ស្បៀង។
  • សូវ​ទូល​ក្ដី​ត​បាវ កុំ​ឲ្យ​ទូល​ក្ដី​ត​កញ្ជើ។
  • សេរីភាព​គ្មាន​អ្វី​ក្រៅ​ពី​ជួយ​ឲ្យ​មនុស្ស​មាន​ឱកាស​ល្អ​ប្រសើរ​ទេ។
  • សម្ដី​ជា​ឯក លេខ​ជា​ទោ អក្សរ​ជា​ត្រី។
  • ស៊ី​នឹង​អ្នក​ណា ត្រូវ​យក​អាសា​អ្នក​នោះ។
  • ស្វែង​រក​រៀន​ច្បាប់ ពុំ​ស្មើ​ចិត្ត​ជា។
  • ​សំណាប​យោង​ដី ស្រី​យោង​ប្រុស។ 

  • ហា​ឡើង​វា​ស្លាក់ ខ្ជាក់​ទៅ​វា​សែ្លង។
  • ហា​ហួស​ចង្កា ថា​ហួស​សេចក្ដី។
  • ហ៊ាន​ស្បែក​ដាច ខ្លាច​ស្បែក​ស្វិត។ 

  • ឡេះឡោះ ដូច​ទឹក​កន្លះ​ក្អម។ 

  • អន្ទង់​វែង​ឆ្នាំង​វែង។
  • អ្នក​ខ្ពស់​រក្សា​ទាប ដោយ​សុភាព​ធម៌​បុរាណ។
  • អ្នក​ចេះ​ដប់ មិន​ស្មើ​អ្នក​ប្រសប់​មួយ។
  • អ្នក​ដំ​កុំ​ផ្ញើ​ដែក អ្នក​ប្រមឹក​កុំ​ផ្ញើ​ស្រា។
  • អាង​តែ​មាន​អណ្ដាត ចេះ​តែ​ផ្ទាត់​ទៅ។
  • អាង​តែ​អណ្ដាត​ឥត​ឆ្អឹង ចេះ​តែ​គ្រលាស់​ទៅ។
  • អា​គក​ណា ក៏​ស៊ី​ស្រូវ​ដែរ។ 

  • ឥត​ដំបៅ​ហៅ​ជម្ងឺ ដំបៅ​មិន​ឈឺ​យក​ឈើ​ចាក់។

* ឯក​សារ​យោង : សៀវភៅ​ ប្រមូល​ភាសិត​ខ្មែរ​ ផ្សាយ​ចេញពី​សមាគម​សម្ដេច​ ជួន ណាត។
គេហទំព័រ រៀនហើយសប្បាយ យើងខ្ញុំសូមអភ័យទោសប្រសិនបើមានកំហុសឆ្គង! Rean and Sabay is really sorry, if we have some mistakes!